ถ่านไฟฉายแรงสูง 18650

ถ่านไฟฉายแรงสูง (แบตเตอรี่)

สำหรับคำว่าถ่านหรือแบตเตอรี่นั้น ผมขอกล่าวว่ามันคือ สิ่งเดียวกัน ยุคหนึ่งมีผู้บอกว่า ถ่านคือตัวเก็บพลังงานไฟฟ้า แรงดันต่ำๆ (ต่ำกว่า9โวลต์) เช่น ถ่านนาฬิกา ถ่านไฟฉาย แต่หาก แรงดันสูง(สูงกว่า9โวลต์) จะเรียกแบตเตอรี่ เช่น แบตเตอรี่รถยนต์ แต่อันที่จริงคำเรียกที่เรียกว่าถ่านนั้นเพราะ องค์ประกอบภายในถ่านนั้นมันมีคาร์บอนสีดำ เหมือนถ่าน รวมถึงมัน ให้พลังงานไฟฟ้า ซึ่งคนไทยมักเรียกไฟฟ้าสั้นๆว่าไฟ ส่วนคำ แบตเตอรี่นั้น เป็นคำทับศัพท์มาจากภาษาอังกฤษครับ

ถ่านโบราณ ยุคเก่า

ประวัติของถ่านไฟฉายหรือแบตเตอรี่นั้น มีการค้นพบว่า แบตเตอรี่ที่เก่าแก่ที่สุดถูกค้นพบในอิรักและสันนิษฐานว่า มั้นถูกสร้างขึ้น ตั้งแต่2000ปีก่อน แต่ถูกใช้เพื่อการอื่น ในรูปแบบของการเหนี่ยวนำกระแสไฟฟ้าเพื่อเคลือบทองลงบนเครื่องเงิน หลังจากนั้นช่วงประมาณปี ค.ศ.1800-1900 มีนักวิทยาศาสตร์ ทำการทดลองเกี่ยวกับถ่านขึ้น มากมายหลายท่าน จนปีค.ศ. 1866 ชอร์ช แลกลองเช Georges Leclanch วิศวกรชาวฝรั่งเศส ได้ประดิษฐ์ถ่านคล้ายๆ กับที่เราใช้ในปัจจุบันขึ้นมา

ถ่านไฟฉาย ยุคเก่า

จนกระทั่งเมื่อ40ปีที่แล้ว ช่วงปีค.ศ.1980 คนไทยก็ได้เริ่มรู็จักถ่านไฟฉายกันอย่างแพร่หลาย ยุคนั้นมั้นถูกใช้ กับวิทยุ ทรานซิศเตอร์ และไฟฉาย จนมีถ่านไฟฉายยี่ห้อในตำนาน ชื่อว่า ถ่านไฟฉาย ตรากบ จากนั้นปี ค.ศ.1990 ก็ได้มีการคิดค้น ถ่านอัลคาไลน์แบบชาร์จซ้ำได้ขึ้น จากนั้นก็มีการพัฒนา มาเป็นถ่านลิเธียม เพื่อใช้กับไฟฉายคาดหัวในกลุ่มงานอุตสาหกรรม ราคาตอนนั้นอยู่่ที่ประมาณ20เหรียญ usd ต่อก้อน เลยทีเดียว ตีเป็นเงินไทยก็ราวๆ 700 บาทเลยล่ะครับ

(ถ่านไฟฉายในยุคแรกๆนั้น จะเป็นแค่แบบใช้ครั้งเดียวทิ้งเพียงเท่านั้น แต่ตอนหลังมีการพัฒนา ถ่านแบบที่สามารถชาร์จพลังงานกลับเข้าไปได้ และมันถูกเรียกว่า แบตลิเธียม (Li) โดยในส่วนตัวผมเองรู้จักมันครั้งแรก คือแบตเตอรี่ ลิเธียม ของโทรศัพท์ไร้สาย)

ในปัจจุบันนี้ถ่านรุ่นหนึ่งที่เป็นที่นิยมเป็นอย่างมากคือ ถ่าน18650 ซึ่งอันที่จริงยังมีถ่าน ขนาด14500และ26650 รวมถึง CR123 ที่ถูกใช้เป็นแหล่งพลังงาน สำหรับไฟฉายแรงสูงโดยทั่วไป แต่ที่ได้รับความนิยมสูงสุด เห็นว่าจะเป็นถ่าน18650ครับ ซึ่งจริงๆแล้วมันยังถูกใข้เป็นแหล่งพลังงานหลัก ในแบตเตอรี่ของคอมพิวเตอร์พกพา(laptop) รวมถึง power bankที่จำห่ายกันอยู๋ทั่วๆไป ด้วย โดนในกรณีดัวกล่าว มันจะถูกต่อวงจรรวมๆกันอยู่ในเคส บรรจุ ตามรูปทรงต่างๆ ของอุปกรณ์นั้นๆ โดนมันจะถูกเชื่อมต่อรวมกันตามจำนวนของความจุ ที่ผู้ผลิตต้องการ สำหรับเหตุที่ เค้าใช้ ถ่าน18650 ในการบรรจุลงเคส รูปทรงต่างๆ แทนที่จะ ห่อหุ้มมันในรูปแบบต่างๆ อย่างเช่นในโทรศัพท์ มือถือนั้น ผมเดาว่ามันจะช่วยได้มากในเรื่องของต้นทุนการผลิต คือเราทำถ่าน18650 มาเยอะๆแยกไว้ก่อน จากนั้นเราก็บรรจุ ถ่าน18650 เข้าไปในจำนวนที่เราต้องการ ในได้ขนาดพอเหมาะกับอุปกรณ์ นั้นๆ ซึ่งจะสะดวกมากกว่า การหล่อรูป แบตเตอรี่ ในรูปทรงต่างๆ เป็นจำนวนมาก ซึ่ง มันจะใช้ ต้นทุนในการสร้างที่มากกว่า

สำหรับเรื่องของตัวเลขต่างๆในถ่าน นั้น เช่น 18650 22650 14500 ตัวเลขสองตัวหน้า บอกถึงความสูง และ2ตัวต่อมาเป็นขนาด เส้นผ่าศูนย์กลางของถ่าน ส่วนตัวเลข0ตัวสุดท้าย บ่งบอก ถึงลักษณะ ของถ่านที่เป็นทรงกลมๆ เนื่องจากมีแบตเตอรี่ หรือที่เราเรียกกันว่าถ่านนั้น มีหลากหลายรูปทรงด้วยกัน

นอกจากเรื่องของขนาดและรูปทรงแล้ว ยังมีอีกสิ่งหนึ่งที่เราควรรู้ แต่กลับไม่ได้ถูกกล่าวถึงซักเท่าไร นั้นก็คือส่วนประกอบที่อยู่ในถ่าน โดย ทั่วไปจะมีส่วน ประกอบหลัก คือ แร่ ลิเธียม (Li) และ นำไปผสมกับแร่ธาตุ อีกชนิด เพื่อให้เกิดการถ่ายเทประจุ

ซึ่งอีกชนิดที่ว่านั้น จะแตกต่างกันไปหลาย แบบ จึงทำให้มีชื่อเรียกต่างๆกันไป ดังนี้ เช่น

ICR – I = Lithium, C =cobalt , structure = LiCoO2
IMR – I = Lithium, M = Manganese, structure = LiMn2O4
IFR – I = Lithium, F – Ferrous (a.k.a Iron), structure = LiFePO4

NCR-LiNiCoAlO2

อ้างอิงจาก https://www.e-cigarette-forum.com/threads/ncr-vs-imr-battery-any-difference.549077/

ด้านบนนี้เป็น 3-4ตัวที่พบเห็นได้ทั่วๆไปในตลาดครับ

อันที่จริงยังมีอีก หลากหลาย เช่น

. Lithium iron phosphate (LiFePO₄),

lithium ion manganese oxide battery (LiMn₂O₄,

Li₂MnO₃, or LMO),

and lithium nickel manganese cobalt oxide (LiNiMnCoO₂ or NMC) offer lower energy density but longer lives and less likelihood of unfortunate events in real-world use (e.g., fire, explosion, etc.). Such batteries are widely used for electric tools, medical equipment, and other roles. NMC in particular is a leading contender for automotive applications.

Lithium nickel cobalt aluminum oxide (LiNiCoAlO₂ or NCA)

and lithium titanate (Li₄Ti₅O₁₂ or LTO)

are specialty designs aimed at particular niche roles. The newer lithium–sulfur batteries promise the highest performance-to-weight ratio.

อ้างอิงจาก https://en.wikipedia.org/wiki/Lithium-ion_battery

ทีนี้ขอยกตัวอย่างอธิบาย ซัก3 ชนิดที่ หาซื้อได้ บนปัจจัยของราคา และการเข้าถึงนะครับ

ICR I=ตัวย่อของ ลิเธียม ไอออน บ่งบอกว่า ตัว ไอออน ได้จากลิเธียม C=โคบอล R=round & rechargeable (กลม ชาร์จได้)

ตัวนี้ล่ะครับเป็นตัวหลักที่เราใช้กันเป็น ถ่านไฟฉายแรงสูง นอกจากราคาที่ประหยัดแล้ว มันยังมีลักษณะสำคัญอีกประการหนึ่งคือ สามารถชาร์จ ซ้ำได้หลายรอบ

IMR I=ตัวย่อของ ลิเธียม ไอออน บ่งบอกว่า ตัว ไอออน ได้จากลิเธียม M=แมงกานีซ R= round & rechargeable (กลม ชาร์จได้)

สำหรับ ตัวนี้มันถูกทำขึ้นมาเผื่อประโยชน์ในการ ให้กำลังขับไฟฟ้าที่มากกว่า Amp ไม่ใช่ Volt ซึ่งมันจะถูกใช้กันมาก ในบุหรี่ไฟฟ้าครับ เอามาใช้ เป็นถ่านไฟฉายแรงสูงได้ แต่มิได้ ทำให้ไฟฉายแรงสูงของท่านแรงขึ้นแต่อย่างใด อีกทั้งมันมีราคาที่ สูงกว่า และได้จำนวนครั้ง การชาร์จที่น้อยกว่า เมื่อเทียบ กับ ถ่าน ไฟฉายแรงสูง ICR จึงถือว่า เป็นการสิ้นเปลืองโดยเปล่าประโยชน์ ที่จะใช้เป็นถ่านไฟฉายแรงสูงครับ

NCR N=นิเกิล C=โคบอล R= round & rechargeable (กลม ชาร์จได้)

เจ้าตัวนี้ถูกคิดค้นขึ้นโดย บริษัทหนึ่ง ซึ่งผมจะขอละเว้นชื่อไว้ เค้าคิดค้นตัวนี้ขึ้นมาเพื่อพยายาม ผสมข้อดี และ กลบจุดด้อย ของทั้ง ICR และ IMR ไปพร้อมๆกันครับ แต่จากการทดสอบจริง หลายๆครั้งของผม เมื่อใช้เป็นถ่านไฟฉายแรงสูงนั้น พบว่า ไม่ได้ให้ความสว่าง ที่มากขึ้นแต่อย่างใด จึงขอบอกว่า มันใช้งานได้ดี เป็น ถ่านไฟฉายแรงสูง แต่ ส่วนตัวผมมองว่าไม่ได้ดีไปกว่า ICR หากเราจะนำมาใช้เป็นถ่าน ไฟฉายแรงสูงครับ คาดว่าจุดประสงค์หลักในการออกแบบน่าจะมีวัตถุประสงค์ในการใช้งานที่หลากหลาย รวมถึง บางอุปกรณ์ น่าจะดึงประสิทธิภาพออกมาได้มากกว่าอย่างชัดเจน เมื่อใช้เจ้า NCR ครับ

เนื่องจากมีกลโกงแบบต่างๆ ที่มักล่อลวงให้เราหลงผิด จากผู้ขายถ่านไฟฉายแรงสูง หรือจากผู้ผลิต

จึงขอกล่าวถึงซักนิดสำหรับการสังเกตเลือกซื้อ ถ่าน ไฟฉายแรงสูง18650

1.สิ่งแรกที่เราควรดูก็คือ ที่ด้านขั้วบวก ควรมีรูระบาย ซึ่งเมือเกิดเหตุ ลัดวงจร สิ่งนี้จะช่วยกันการระเบิดได้ครับ

2.น้ำหนัก ควรอยู่ระหว่าง40-50กรัม หากน้อยไปก็บ่งบอกว่าความจุคงไม่ได้มาตรฐานแน่นอน แต่หากมากเกินไป อาจมีการยัดไส้เราจะได้อย่างอื่น อยู่ข้างในแทนครับ

3.ซีล รอบๆถ่านต้องสมบูรณ์ ไม่มีรอย ฉีกขาดใดๆทั้งสิ้น เพราะหากรอยฉีกขาด มันจะทำให้เกิดการรัดวงจรได้ครับ (การลัดวงจรจะทำให้ถ่านไฟฉายแรงสูงเสียหาย อาจรุนแรงถึงการระเบิดได้)

4.ความจุ ควรระบุ อยู่ระหว่าง2000-3400mah ** หากน้อยมันก็ไม่พอใช้ แต่ส่วนมากจะเจอชนิดเกินแบบเว่อร์ๆ เช่น5000-8000mah บอกตรงนี้เลยนะครับว่ามันเป็นไปไม่ได้ เพราะพื้นที่จำกัดในการบรรจุเซลล์ถ่านไฟฉายแรงสูง เค้าหลอกมา เพื่อประโยชน์ทางการค้า โดยส่วนตัวผมมองว่า หากหลอกกันตั้งแต่ตรงนี้ เราก็ไม่ควร เสี่ยงซื้อแล้วครับ เพื่อป้องกันปัญหาอื่นๆที่จะเจออีก เท่าที่เคยพบเจอ เห็นสูงสุดแบบได้มาตรฐาน ที่3400mah เท่านั้นครับผม

5.ที่ฝั่งขั้วบวก ควรมีแผ่นพลาสติกแข็งๆ ไม่ใช้ซีลบางๆ เพราะส่วนนี้ง่ายต่อการฉีกขาดเมื่อใช้งานมากๆครับ และแน่นอนมันจะลัดวงจรครับผม (การลัดวงจรจะทำให้ถ่านไฟฉายแรงสูงเสียหาย อาจรุนแรงถึงการระเบิดได้)

6.ส่วนของขั้วลบ หากมีการระบุว่ามีตัววงจร PCB จะพอสังเกตได้ครับ PCB นั้นช่วงป้องกันการชาร์จเกินและการปล่อยกระแสเกิน ซึ่งการชาร์จเกินมีโอกาสเกิดได้มากกว่า ส่วนการปล่อยกระแสเกิน โอกาสจะน้อยมากๆ แต่หากเราใช้ที่ชาร์จที่ได้มาตรฐานทุกครั้ง ส่วนนี้ก็ไม่จำเป็นครับ ส่วนการลัดวงจร ในหลายๆลักษณะ ตัว pcb ก็ช่วยป้องกันไม่ได้ครับ(ศึกษาเพิ่มเติมได้จากคลิปด้านล่างครับผม)

7.การเก็บรักษา ควรอยู่ ในลักษณะ ห่างความชื้อและความร้อนครับ 2สิ่งนี้จะทำให้ ถ่านเสื่อมสภาพเร็วมากขึ้นครับ เพราะฉะนั้นทางร้านที่จัดจำหน่ายเองก็ควรมีการเก็บอยู่ในลักษณะที่ป้องกันการเสื่อมเร็ว ของถ่านไฟฉายแรงสูง

ทั้งนี้ขอแนะนำ ให้ดูคลิปด้านล่างเพิ่มเติมครับ เชื่อว่าจะเพิ่มเติม ความเข้าใจ เกี่ยวกับถ่าน ไฟฉายแรงสูงได้มากขึ้นครับผม

สุดท้ายนี้ ผมมีคลิปที่จัดทำขึ้นเพื่อประโยชน์ในประดับความรู้ของทุกท่านครับ สามารถ กดดูคลิปด้านล่าง เพื่อรับชมได้เลยครับ

******คลิป********(กำลังจัดทำ)

อ้างอิง

https://guru.sanook.com/8178/

https://th.wikipedia.org/